Rekabet, iş dünyasının en önemli kavramlarından biridir. Aynı sektörde yer alan ve aynı işi yapan firmaların sayısı arttıkça, müşteriler de hangi firmayı tercih edecekleri konusunda bazı kriterler belirler. Örneğin, A firmasının sunduğu ürünler hem kaliteli hem de uygun fiyatlıysa, A firması diğerlerinden bir adım önde olabilir. Bu, A firmasının rakip analizi yaparak müşterilerin dikkatini nasıl çekeceğini bildiğini gösterir.
İş dünyasına yeni giriyorsanız, sizinle aynı ürün veya hizmetleri satan firmalar hakkında detaylı araştırma yapmalısınız. Rakip analizi yaparken şu sorulara cevap bulmak önemlidir:
Rakiplerin güçlü ve zayıf yönleri nelerdir?
Rakiplerin ürün ve hizmetlerinin farklı yönleri nelerdir?
Rakiplerin müşteri hizmetleri nasıldır?
Bu sorular, firma çalışmalarınızı iyileştirmek ve piyasada rekabet edebilmek için son derece önemlidir.
Bir şirketin, pazara yeni ürün getirmek veya var olan ürünlerini geliştirmek amacıyla aynı alanda faaliyet gösteren rakiplerini araştırması, rakip analizi olarak adlandırılır. Amaç, rakiplerin avantaj ve dezavantajlarını belirlemektir. Rakiplerin avantajları, müşteri sayısını artırır. Dezavantajlar ise rakip firmaların bazı konularda eksik olduğunu gösterir. Bu nedenle rakiplerin dezavantajlarına odaklanmak stratejik bir adımdır.
Önemli bir husus: Rakip analizi, analiz edilen firmaların aynısı olmayı amaçlamaz. Bunun yerine, analizle gelecekteki iş planlamasında firmanın nasıl bir tutum sergilemesi gerektiği anlaşılır. Rakiplerin faaliyetlerindeki iyi yanlar örnek alınır ve firma, kendi faaliyetlerini nasıl iyileştirebileceğini fark eder. Ayrıca, neleri yapmaması gerektiğini de anlar.
Rakip analizi, özellikle yeni ürünlerin piyasaya sürülmesi öncesinde düzenli olarak yapılmalıdır. Yeni bir şirket kurulurken de yenilikçi stratejiler kullanılarak gerçekleştirilmesi önemlidir. Rakip analizinin sağladığı avantajlar:
Rakiplerin güçlü ve zayıf yönlerini belirleyerek doğru adımlar atabilirsiniz.
Ürün veya hizmet için uygun fiyatlandırma oluşturabilirsiniz.
Firmanızdaki boşlukları belirleyip bu boşlukları doldurmak için çalışmalarda bulunabilirsiniz.
İnovatif stratejiler geliştirerek şirketinizi geliştirebilirsiniz.
Yanlış stratejilerin olumsuz sonuçlarını önceden görebilirsiniz.
Rakip analizinin doğru ve sistematik bir şekilde yapılması, bu avantajları elde etmenizi sağlar. Bu nedenle, rakip analizini yapmadan önce ne tür stratejiler geliştireceğinizi ve kullanacağınız rakip analizi çeşitlerini belirlemek faydalı olacaktır.
Şirketlerin bulundukları konumda etkili olabilmeleri için kullanabilecekleri analiz yöntemleri:
PEST Analizi:
Rakiplerin politik, ekonomik, sosyal ve teknolojik faaliyetlerini inceler.
Rakiplerin dışsal etkenlere adaptasyon süreçlerini değerlendirir.
Operasyon becerileri ve sektördeki trendler hakkında bilgi edinmenizi sağlar.
SWOT Analizi:
Rakiplerin güçlü ve zayıf yönlerini, fırsat ve risklerini değerlendirir.
Kendi şirketinizi bu faktörler üzerinden değerlendirme imkanı tanır.
Zayıf yönlerinizi geliştirebilir ve güçlü yönlerinizi ön plana çıkarabilirsiniz.
Rakip Dizisi (Competitor Array) Yöntemi:
Sektördeki rakiplerin performansını anlama stratejisi.
Sektörü ve rakiplerinizi tanıma, hedef kitlenizi belirleme, başarı faktörlerini belirleme ve rakiplerinizi sınıflandırmayı içerir.
FAVÖK:
Faaliyetlerden Elde Edilen Kâr’ı ölçer.
Rakiplerin kâr durumunu öğrenerek kendi işletmenizin bu konuda ne seviyede olduğunu belirleyebilirsiniz.
Belirtilen analiz çeşitleri, rakiplerin güçlü ve zayıf yönlerini belirleme, müşteri potansiyellerini analiz etme ve rakiplerin ürün satış stratejilerini anlama konularında fikir sahibi olmayı amaçlar.
